Sommaties aan wanbetalende cliënten. Voldoet uw zorginstelling aan alle verplichtingen?
Zorginstellingen die ook verhuurder zijn worden in de praktijk vaak geconfronteerd met huurders die weigeren huur te betalen. Of met cliënten die te laat betalen. In die gevallen versturen zorginstellingen sommaties en/of aanmaningen. Blijft betaling dan alsnog uit, worden wellicht juridische stappen overwogen. Maar bent u zich bewust van de verplichting voor verhuurders op basis van het Besluit gemeentelijke schuldhulpverlenging? En van de gevolgen als niet aan deze verplichting wordt voldaan?
Verplichting voor verhuurders
Sinds 1 januari 2021 moet een verhuurder van woonruimte op grond van het Besluit gemeentelijke schuldhulpverlening (“het Besluit”) contactgegevens van de huurder aan de gemeente verstrekken voor schuldhulpverlenging als er sprake is van een betaalachterstand. Het doel hiervan is burgers met (problematische) schulden zo vroeg mogelijk in beeld te krijgen en schuldhulpverlening effectiever te maken. Artikel 2 van het Besluit bepaalt daartoe:
“De verhuurder van een tot bewoning bestemde onroerende zaak verstrekt als er achterstand is in het betalen van de huur de contactgegevens van de huurder en de hoogte van de achterstand aan het college voor schuldhulpverlening, als hij:
a. inspanning heeft geleverd om in persoonlijk contact te treden met de huurder om deze te wijzen op mogelijkheden om betalingsachterstanden te voorkomen en te beëindigen;
b. de huurder gewezen heeft op de mogelijkheden voor schuldhulpverlening;
c. de huurder ten minste eenmaal een schriftelijke herinnering heeft gestuurd over de betalingsachterstand; en
d. bij die schriftelijke herinnering heeft aangeboden om met schriftelijke toestemming van de huurder zijn contactgegevens aan het college te verstrekken en de huurder daarop niet afwijzend heeft gereageerd”.
Met andere woorden, er geldt een inspanningsverplichting voor de verhuurder. Dus ook voor u als verhurende zorginstelling. Er moet verplicht een aantal stappen genomen worden hetgeen gevolgen heeft voor het incassoproces voor uw zorginstelling.
Is uw incassoproces op juiste wijze ingericht?
Met het enkel versturen van sommaties en aanmaningen voldoet uw zorginstelling niet aan voornoemde verplichtingen uit het Besluit. Op grond van het Besluit moet u een zogenoemde sociale incasso doorlopen. U moet eerst proberen – en dat moet achteraf ook aangetoond kunnen worden – om persoonlijk met de cliënt in contact te treden en de cliënt te wijzen op de mogelijkheden om betalingsachterstanden te voorkomen en te beëindigen. Ook moet de cliënt gewezen worden op de mogelijkheden voor schuldhulpverlening. Wellicht besteedt uw zorginstelling hier al aandacht aan middels het begeleidingsplan dat met cliënten wordt gesloten. Dit moet dan wel duidelijk uit de correspondentie blijken.
Vervolgens moet de cliënt minimaal één schriftelijke herinnering over de betaalachterstand ontvangen waarbij uiteraard ook de juiste termijnen in acht genomen moeten worden. Daarnaast moet aangeboden worden om met schriftelijke toestemming van de cliënt zijn contactgegevens aan de gemeente te verstrekken.
Het is in dat kader aan te bevelen om bij de gemeente te informeren op welke wijze een huurachterstand voor de vroegsignalering van schulden kan worden gemeld. Omdat sprake is van uitwisseling van privacygevoelige informatie zal de gemeente u vooraf vragen een overeenkomst te sluiten. Wees ervan bewust dat huurachterstanden alleen doorgegeven kunnen worden als de gemeente daar vooraf expliciet mee ingestemd heeft. Overigens is door de NVVK, de branchevereniging voor schuldhulp en financiële dienstverlening, het Landelijk Convenant Vroegsignalering Schulden in het leven geroepen en ondertekend door verschillende brancheverenigingen. Gestimuleerd wordt dat tussen partijen uniforme afspraken worden gemaakt over de uitwisseling van gegevens. In dat kader biedt de NVVK een modelovereenkomst met werkafspraken aan die tussen gemeenten en partijen kan worden gesloten.
Let op risico: ontruimingsvordering kan worden afgewezen
Het niet voldoen aan de verplichtingen uit het Besluit is niet altijd zonder gevolgen, met name voor de situatie dat uw zorginstelling besluit om juridische stappen te nemen. Denk aan een vordering tot ontbinding van de huurovereenkomst als sprake is van een (forse) huurachterstand.
De rechtbank Amsterdam hanteert sinds 1 juli 2021 het beleid dat zij bewijs wil zien bij de dagvaarding waaruit blijkt dat aan de verplichting(en) uit het Besluit is voldaan. Wordt hier niet aan voldaan, dan zal de rechtbank daar gevolgen aan verbinden waaronder het afwijzen van de gevorderde ontbinding van de huurovereenkomst. En de rechtbank Noord-Nederland heeft inmiddels bekend gemaakt dat zij dit beleid vanaf 1 november 2021 voert.
Hoewel het strikt juridisch gezien de vraag is of de rechtbank ambtshalve mag toetsen of aan de verplichtingen uit het Besluit is voldaan, kan dit ‘beleid’ voor een verhuurder vervelende gevolgen hebben. Wij verwachten dat het niet lang meer zal duren voordat dit landelijk beleid wordt. Het is dus belangrijk dat op juiste wijze aan de verplichting wordt voldaan om (ongewenste) verrassingen in de rechtbank te voorkomen.
Wat kunnen wij voor uw zorginstelling betekenen?
Het voorkomen van risico’s begint met een goed incassobeleid. Wij kunnen uw zorginstelling hierover adviseren en met u meedenken over aanpassingen van beleid. Ook kunnen wij uw bestaande incassobrieven beoordelen of nieuwe brieven opstellen.
Wilt u meer weten over de mogelijkheden? Of heeft u vragen over de verplichtingen voor u als verhuurder? Neem dan vrijblijvend contact op met Daniëlle de Vos of Dagmar van der Wal. Heeft u juist vragen over de wijze waarop uw zorginstelling met persoonsgegevens van uw cliënten om moet gaan? Neem dan contact op met Emiel de Joode.