null

Bedrijfsongeval: tips om aansprakelijkheid te voorkomen.

Als bedrijven worden geconfronteerd met een bedrijfsongeval, dan is dit een begin van een intensief onderzoek door of de Inspectie SZW of door het Openbaar Ministerie. Bedrijfsongevallen kunnen variëren van zeer lichte ongelukken tot ernstige, zoals het intreden van de dood of zwaar lichamelijk letsel. Komt de desbetreffende persoon te overlijden, dan zal het Openbaar Ministerie een onderzoek starten. Tijdens dit onderzoek worden getuigen gehoord, de rechtspersoon wordt als verdachte aangemerkt en als zodanig verhoord, gegevens en administratie kan worden gevorderd, zoals protocollen, richtlijnen en het beleid wat heersende is binnen de organisatie en deze gegevens zullen zorgvuldig worden geanalyseerd. Dit alles met het doel om te bewijzen of de rechtspersoon strafrechtelijk kan worden aangesproken. Een van de kernvragen zal zijn of de rechtspersoon voldoende zorg heeft betracht die in redelijkheid van de rechtspersoon kan worden gevergd met het oog op voorkoming van de ingetreden gedraging. Van de rechtspersoon wordt verwacht dat doeltreffende maatregelen worden genomen om gedragingen te voorkomen die gevaar kunnen opleveren. Om dat ook aan de werknemers kenbaar te maken, dient een rechtspersoon instructies te geven, voorlichting te geven over de manier van werken en er dient ook controle te worden uitgevoerd op de werkzaamheden.

Gezagsverhouding

Wordt de rechtspersoon ook op grond van de Arbeidsomstandighedenwet aangesproken, dan moet eerst vast komen te staan dat er sprake is geweest van een werkgevers en werknemers relatie. Er moet dus sprake zijn van een gezagsverhouding tussen de rechtspersoon en de persoon die betrokken is geraakt bij het ongeval. Een onderliggende arbeidsovereenkomst is niet bepalend. Een gezagsverhouding wordt immers ook aanwezig geacht wanneer de werkgever het recht heeft toezicht uit te oefenen, leiding te geven en door aanwijzingen of instructies een nadere taakomschrijving te geven en de werknemer verplicht is één en ander te aanvaarden, ongeacht of dat recht ook geëffectueerd wordt dan wel die plicht wordt nagekomen.

Voor de vraag of daar sprake van is, is ook de feitelijke situatie van belang. Het gegeven dat iemand als zzp’er ergens is komen werken en dat hij in het bezit is van een Verklaring Arbeidsrelatie (VAR) hoeft derhalve niet doorslaggevend te zijn.

Doeltreffende maatregelen

Staat vast dat er sprake is van een gezagsverhouding, dan is de volgende vraag of er doeltreffende maatregelen zijn genomen.

Op grond van de Arbowet is de werkgever verplicht er zorg voor te dragen dat de werknemers doeltreffend worden ingelicht over de te verrichten werkzaamheden en de daaraan verbonden risico’s, alsook over de maatregelen die erop gericht zijn die risico’s te voorkomen of te beperken.

RI&E

Tevens is de werkgever verplicht om ervoor zorg te dragen dat aan de werknemers doeltreffend en voor hun werk relevante toegespitste opleidingen en cursussen worden verstrekt met betrekking tot de arbeidsomstandigheden.

De werkgever dient tevens toe te zien op de naleving van de instructies en voorschriften gericht op het voorkomen of beperken van de hiervoor genoemde risico’s en dus op het gebruik. Op grond van de Arbowet is de werkgever ook verplicht in een risico-inventarisatie en –evaluatie (hierna: RI&E) schriftelijk vast te leggen welke risico’s de arbeid voor de werknemers met zich brengt.

De RI&E bevat tevens een beschrijving van de gevaren en de risico beperkende maatregelen. Van de RI&E dient een plan van aanpak deel uit te maken. Daarin moet aangegeven zijn welke maatregelen zullen worden genomen in verband met de bedoelde risico’s en de samenhang daartussen. Tevens wordt aangegeven binnen welke termijn deze maatregelen zullen worden genomen. Als de met de RI&E opgedane ervaring, gewijzigde werkmethoden of werkomstandigheden daartoe aanleiding geven, dient de RI&E aangepast te worden. De werkgever moet ervoor zorgen dat iedere werknemer kennis kan nemen van de RI&E. De werkgever dient over de RI&E en het daarin opgenomen plan van aanpak ook overleg te voeren met (een vertegenwoordiging van) de werknemers.

Het is essentieel om aan te kunnen tonen dat alle maatregelen zijn genomen die redelijkerwijs konden worden gevergd. Het zal niet altijd gemakkelijk zijn om in te spelen op veranderingen binnen het bedrijf of wijzigingen in de wetgeving. Een tip is dan ook om minimaal twee keer per maand toolbox-meetings te houden om de voortgang van projecten in de gaten te houden en hierop in te spelen.