Wet betaald ouderschapsverlof

In Nederland gelden diverse wettelijke verlofvormen voor ouders die in loondienst zijn. Denk hierbij aan zwangerschapsverlof, bevallingsverlof, geboorteverlof, aanvullend geboorteverlof en ouderschapsverlof.

Tot 2 augustus 2022 hadden ouders recht op onbetaald ouderschapsverlof gedurende maximaal 26 keer het aantal uren van de werkweek en tot de 8ste verjaardag van het kind. Door inwerkingtreding van de Wet betaald ouderschapsverlof is het nu mogelijk om 9 van de 26 werkweken betaald ouderschapsverlof op te nemen.

Het betaald ouderschapsverlof is een uitwerking van een Europese richtlijn voor een betere werk-privébalans en een meer gelijke behandeling voor mannen en vrouwen met zorgtaken. Met de introductie van betaald ouderschapsverlof zou het voor ouders aantrekkelijker moeten worden om ouderschapsverlof op te nemen gedurende het eerste levensjaar van het kind.

Wat houdt het betaald ouderschapsverlof nu precies in? De belangrijkste punten uit de nieuwe regeling voor betaald ouderschapsverlof zijn hieronder op een rij gezet:

• betaald ouderschapsverlof duurt minimaal 1 en maximaal 9 werkweken;
• werknemers kunnen betaald ouderschapsverlof achter elkaar of flexibel opnemen. Bijvoorbeeld een aantal uren per dag verdeeld over meerdere weken, of een aantal dagen per week verdeeld over meerdere maanden;
• werknemers moeten het betaald ouderschapsverlof opnemen binnen 1 jaar na de geboorte van het kind, of binnen 1 jaar na opname in het gezin als het om een adoptie- of pleegkind gaat en het kind nog geen 8 jaar oud is;
• als een werknemer het betaald ouderschapsverlof niet of niet volledig heeft opgenomen in het eerste levensjaar van het kind, dan kan een werknemer de niet opgenomen weken opnemen als onbetaald ouderschapsverlof tot het kind 8 jaar oud is;
• werknemers die voor 2 augustus 2022 een kind hebben kregen, kunnen ook aanspraak maken op betaald ouderschapsverlof op voorwaarde dat het kind jonger is dan 1 jaar op 2 augustus 2022 en de ouder nog niet het volledige recht op ouderschapsverlof (26 weken) heeft opgenomen.

Hoe werkt de nieuwe regeling voor betaald ouderschapsverlof in de praktijk? Hieronder wordt toegelicht waar werkgevers en werknemers rekening mee moeten houden.

Verzoek werknemer opnemen betaald ouderschapsverlof

Een werknemer dient een verzoek om betaald ouderschapsverlof op te nemen in bij de werkgever. Zo’n verzoek moet de werknemer minimaal 2 maanden voor de gewenste ingangsdatum schriftelijk bij de werkgever indienen. Daarbij vermeldt de werknemer de periode en het aantal uren verlof per week. De periode van betaald ouderschapsverlof kan ook afhankelijk worden gesteld van de datum van de bevalling, het einde van het bevallingsverlof of de aanvang van de verzorging.

Als uitgangspunt geldt dat de werkgever een verzoek niet mag weigeren. Slechts bij zwaarwegende dienst- en bedrijfsbelangen kan de werkgever in overleg met de werknemer een andere periode of andere verdeling van de werkuren/verlofuren vaststellen. De werkgever kan dit doen tot 4 weken voor het tijdstip van ingang van het verlof. Een schriftelijke motivering is vereist.

Verzoek werknemer wijzigen opname betaald ouderschapsverlof

De werkgever dient in te stemmen met een verzoek van werknemer om het betaald ouderschapsverlof niet op te nemen of niet voort te zetten als gevolg van opname van zwangerschaps- of bevallingsverlof.  Het recht op ouderschapsverlofverlof wordt dan opgeschort.

Ook bij onvoorziene omstandigheden dient een werkgever in te stemmen met een verzoek van de werknemer om het betaald ouderschapsverlof niet op te nemen of niet voort te zetten, tenzij een zwaarwegend bedrijfs-of dienstbelang zich hiertegen verzet.  Als de werkgever instemt met het verzoek, wordt het recht op ouderschapsverlof opgeschort. Als de werkgever het verzoek weigert, dan moet hij dat schriftelijk motiveren.

In beide gevallen heeft de werkgever een termijn van 4 weken om op het verzoek van de werknemer te reageren.

Hoogte uitkering betaald ouderschapsverlof

De hoogte van de uitkering tijdens het betaald ouderschapsverlof is 70% van het loon van de werknemer met een maximum van 70% van het maximumdagloon (per 1 juli 2022: EUR 232,90 bruto per dag, EUR 5.065,58 per maand inclusief vakantiegeld). Het kan zijn dat in een toepasselijke cao, arbeidsovereenkomst of personeelshandboek afspraken zijn gemaakt over aanvulling van de uitkering tot een hoger bedrag. Het is dus belangrijk om dit goed te bekijken.

Voor de werkgever bestaat geen wettelijke verplichting om de uitkering aan de werknemer voor te schieten, maar dat mag wel. In een toepasselijke cao, arbeidsovereenkomst of personeelshandboek kunnen ook hierover afspraken zijn gemaakt.

Aanvraag uitkering betaald ouderschapsverlof door werkgever

Nadat een werknemer het betaald ouderschapsverlof heeft opgenomen, kan de werkgever namens de werknemer een uitkering betaald ouderschapsverlof aanvragen bij het UWV. Dat doet de werkgever via de Verzuimmelder op het werkgeversportaal of via Digipoort.

De werkgever vraagt deze uitkering aan nadat de werknemer voor minimaal één keer het aantal uren van zijn werkweek verlof heeft opgenomen. Het aanvragen van een uitkering kan alleen voor hele werkweken. In totaal kunnen er maximaal 3 losse verzoeken tot betaling worden gedaan bij het UWV.

Een alfahulp of directeur-grootaandeelhouder kan ook in aanmerking komen voor de uitkering betaald ouderschapsverlof. Zij dienen de uitkering zelf online aan te vragen bij het UWV.

Heeft u vragen over de nieuwe regeling voor betaald ouderschapsverlof? Neem dan contact op met Eline van Hagen of een van onze andere specialisten Arbeidsrecht. Wij helpen u graag verder.