In het Didam-arrest van 26 november 2021 heeft de Hoge Raad voor het eerst geoordeeld dat overheidslichamen bij de verkoop van onroerende zaken op grond van het gelijkheidsbeginsel gelegenheid moeten bieden aan potentiële gegadigden om mee te dingen. Overheden zijn daardoor niet meer vrij om één-op-één grond te verkopen aan een partij naar keuze. Dit baanbrekende arrest van de Hoge Raad heeft directe gevolgen voor de Nederlandse vastgoed- en projectontwikkelingspraktijk, zowel voor overheden als voor marktpartijen.
Transparantie en gelijkheid
Voor de verkoop van onroerende zaken geldt nu dat overheden op transparante wijze een koper dienen te selecteren aan de hand van objectieve, toetsbare en redelijke criteria, zodat aan potentiële gegadigden gelijke kansen worden geboden om mee te dingen. Omdat redelijkerwijs te verwachten is dat meerdere gegadigden bestaan. Deze verplichting is gebaseerd op het gelijkheidsbeginsel, als algemeen beginsel van behoorlijk bestuur dat op grond van art. 3:14 BW van toepassing is op al het handelen van bestuursorganen en overheden. Overheden mogen alléén afzien van het bieden van gelijke kansen als bij voorbaat vaststaat of redelijkerwijs mag worden aangenomen dat er slechts één serieuze gegadigde in aanmerking komt voor de aankoop.
Aannemelijk is dat de verplichting tot het bieden van gelijke kansen ook bestaat voor andere privaatrechtelijke overeenkomsten die de overheid met private partijen sluit.
Vanuit de principes die de Hoge Raad heeft benoemd en de aanpalende rechtsgebieden (het aanbestedingsrecht en schaarse rechten), waarin al langere tijd selectieprocedures worden gehouden, kunnen de nodige onderbouwde verwachtingen worden gegeven ten aanzien van de betekenis van het arrest van de Hoge Raad voor de praktijk.
Wat kunnen wij voor u betekenen?
Wij adviseren en denken mee met de wijze waarop overheden de gevolgen van het Didam-arrest kunnen implementeren in hun beleid en concrete situaties. Ook kunnen wij overheden begeleiden bij eventuele juridische procedures. Neem contact op met een van onze specialisten.