Punctualiteit in het vervoer
Nieuwsblad Transport rapporteert dat de punctualiteit onder de 15 grootste containerrederijen in het derde kwartaal van dit jaar verder verslechterd is: slechts 65% van de schepen arriveerde op tijd. In de eerste drie maanden lag die punctualiteit nog op 80%.
Uiteraard vervelend voor ladingbelanghebbenden die zitten te wachten op hun lading. Productieprocessen worden vertraagd, handelsgoederen kunnen pas later verhandeld worden en bederfelijke zaken kunnen over hun houdbaarheidsdatum gaan.
Vervoerder niet aansprakelijk voor vertraging
Hoofdregel in het vervoer is echter dat de vervoerder in principe niet aansprakelijk is voor vertraging, althans hij mag de daaruit voortvloeiende schade uitsluiten. Dat gebeurt eigenlijk altijd in vervoerscondities.
Daarnaast zijn er natuurlijk ook omstandigheden die tot vertraging leiden en die buiten de macht van de vervoerder liggen. Denk bij zeevervoer bijvoorbeeld aan slecht weer onderweg, stakingen en congesties in havens. Ook in die gevallen wordt de vervoerder van aansprakelijkheid bevrijd.
Het maakt daarbij niet uit dat zeevervoerders hun “dienstregelingen” publiceren. Die zullen altijd een voorbehoud bevatten over de haalbaarheid daarvan en dat is dus toegestaan. Het ligt anders als er met een individuele verscheper een vaste datum van aankomst is afgesproken maar in de praktijk kom ik dat soort afspraken weinig tegen. Ook dan zal er vaak een voorbehoud door de vervoerder in de afspraak opgenomen zijn.
Over land en in de lucht
Hoe anders bij onze Nederlandse Spoorwegen. Weliswaar komt ook daar vertraging volgens de algemene voorwaarden van de NS voor risico van de reiziger maar de NS worden wel op punctualiteit afgerekend door de Nederlandse Staat met een soort van “Service Level Agreement”. Wordt die niet gehaald dan volgen boetes. Op zich bijzonder want de Staat is enig aandeelhouder van de NS en betaalt die boetes dus uit eigen zak.
In het luchtvervoer is de positie van de reiziger beter geregeld. Op grond van internationale verdragen kan de reiziger onder bepaalde voorwaarden vertragingsschade claimen. De luchtvervoerder zal moeten bewijzen dat hij niets aan de vertraging kon doen door omstandigheden die hij niet zelf in zijn macht had. Een vliegtuig dat door technische problemen uitvalt komt voor zijn risico: dan had hij maar beter onderhoud moeten plegen.
Bijzonder: drie verschillende modaliteiten en drie verschillende regelingen voor vertraging!