De overheid beschikt over een grote hoeveelheid informatie. Die informatie is nodig om tot besluitvorming en beleidsvorming te komen. Voor een particulier of onderneming is het geven van informatie nodig om besluitvorming (bijvoorbeeld een ruimtelijk plan of subsidieverlening) af te dwingen.
Is alle overheidsinformatie openbaar?
Hoewel de overheid wordt geacht transparant te zijn en als uitgangspunt hanteert dat alle informatie openbaar is, zijn er ook belangen die zwaarder kunnen of moeten wegen dan het belang van transparantie. Daarvoor gelden wetten zoals de Wet openbaarheid van bestuur (Wob), maar ook meer bijzondere wetten als de Aanbestedingswet 2012, de Jeugdwet, de Provinciewet en de Gemeentewet.
Wet openbaarheid van bestuur
Het belangrijkste kader is vooralsnog de Wet openbaarheid van bestuur. Op grond van die wet kan iedereen een verzoek om informatie richten aan de overheid wat moet leiden tot een besluit. Dit verzoek is vormvrij. Mede vanwege het misbruik dat is gemaakt van de Wob (om er financieel wijzer van te worden) zijn er eisen aan zo’n verzoek waardoor het inrichten ervan niet altijd eenvoudig is. Ook de procedure die daarop volgt, vraagt om een gedegen kennis van de wet en vooral ook van de dagelijks verschijnende jurisprudentie.
Wet hergebruik overheidsinformatie
Naast openbaarheid van overheidsinformatie is ook steeds meer aandacht voor de waarde van informatie en data bij de overheid. Belangrijk kader in dat verband is de Wet hergebruik overheidsinformatie. Deze wet geeft ondernemingen en particulieren toegang tot overheidsdata en kan leiden tot het verkrijgen van die data in zo'n vorm, dat het commercieel kan worden gebruikt.