Bouwteam: UAV, UAV met ontwerpverantwoordelijke aannemer of UAV-GC? 

Eerst nog een juridisch stapje terug: Ten onrechte denken opdrachtgevers dat een UAV bouwteam het ei van Columbus is, waarmee de aannemer (mede-)verantwoordelijk is voor ontwerpfouten. Dat is dus niet zo. Zijn waarschuwingsplicht is wellicht groter. Het is echter vaste jurisprudentie dat fouten van architect, constructeur en andere adviseurs aan hun opdrachtgever worden toegerekend. Uiteindelijk rolt de bal dus toch naar de opdrachtgever.

Om die reden is de gedachte aan een UAV-GC bouwteam dus best begrijpelijk. Maar kan dat ook? Als de opdrachtgever in het bouwteam al het heft uit handen geeft aan de aannemer, hoe zit het dan als diens ontwerp niet bevalt of als er geen overeenstemming over de prijs wordt bereikt? Staat de opdrachtgever dan met lege handen, omdat de aannemer alle troeven (het ontwerp en de adviseurs!) in handen heeft?

Prof. mr. dr. M.A.B. Chao-Duivis schrijft in haar Bouwrechtmonografie “Het Bouwteammodel” dat als de keuze voor de UAV-GC gemaakt wordt (in de bouwteamovereenkomst), rekening gehouden kan worden met de prijsvormingsfase met een ontbindende voorwaarde voor het uitvoeringsdeel. Met deze belangrijke stap kwam er ruimte voor het UAV-GC bouwteam.

Omdat ook wij meenden dat het prima kan, hebben wij een model gemaakt, waar we inmiddels al een aantal jaren mee werken. Daarin wordt o.a. meer aandacht besteed aan de auteursrechten, ook die van de onderaannemers en adviseurs, goede afspraken gemaakt worden. Bij een tussentijdse ontbinding moet de opdrachtgever door kunnen met het werk. Als er ontwerpfouten gemaakt zijn, moet hij bovendien de aannemer daarop – blijvend – aan kunnen spreken, daarom heeft hij immers voor deze variant gekozen.

In de praktijk werkt het prima. Zelfs met de aanbesteding van bouwteams UAV-GC hebben wij al een aantal keren naar tevredenheid kunnen meedenken. Wij hebben niet alleen intensief meegewerkt aan de contracten en de aanbestedingsstukken, maar ook aan het team van de opdrachtgever die ermee aan de slag moest, een interactieve workshop gegeven met voorbeelden uit de praktijk en jurisprudentie. 

In 2020 is Duurzaam Gebouwd met een model bouwteamovereenkomst gekomen, die voor zowel de UAV als de UAV-GC kan worden gebruikt. Omdat de aannemers hier niet heel gelukkig waren, heeft Bouwend Nederland haar decennia tot eenieders tevredenheid gebruikte model zodanig aangepast, dat het per 1 juli 2021 ook voor UAV-GC werken gebruikt kan worden. Naast de introductie van de UAV-GC als bouwteammogelijkheid, valt vooral de toevoeging van het Taakstellende Budget op.

NB: Ons model hebben wij hier natuurlijk naast gelegd en op paar punten aangepast. Voor opdrachtgevers gebruiken wij overigens nog steeds ons model, omdat het Bouwend Nederland model wat meer rekening houdt met de aannemersbelangen, dan strikt noodzakelijk is.

En natuurlijk moet in de – tevoren voor een tussentijdse beëindiging afgesproken – afkoopsom met de kosten van de onderaannemers en adviseurs rekening gehouden zijn. Aandacht verdient ook voor het werken in BIM: een deugdelijk protocol, de detaillering van de input, de afstand van het retentierecht zowel in de ontwerp- als de uitvoeringsfase, enz.  Dit is geen enorme juridische operatie. Integendeel, met een gezond verstand en goede wil, zal het bouwteam UAV-GC zijn bestaansrecht snel bewijzen. Om dat te bereiken, zal de aannemer óók in de contracten met zijn adviseurs een aantal aanvullingen en afwijkingen op de DNR 2011 moeten meenemen, niet alleen over hun auteursrecht, maar ook voor hun aansprakelijkheid.

Conclusie: probeer het eens! 

En ten slotte nog een kleine bijdrage aan de Cobouw-discussie over juristen die de bouw kapot maken: Tevoren nadenken over de verantwoordelijkheden in een goed contract voorkomt juist problemen. Dat zouden de spelers in de bouw vaker moeten doen, zonder wantrouwen over en weer en natuurlijk zonder onnodig dikke contracten met vage termen, want die werken averechts.

Neem vrijblijvend contact op met meijer@thna.nl voor modellen en/of een workshop.