Ondersteuning door ervaren advocaten: aan beide kanten van de tafel
Of u nu een overheidsinstantie vertegenwoordigt of als bedrijf of particulier te maken krijgt met grondverwerving, voorkeursrechten of gedoogplichten: onze advocaten staan voor u klaar met deskundige ondersteuning bij elk aspect van het traject.
Grondverwerving voor ontwikkeling: juridische afwegingen en belangen van overheden en particulieren
Voor de ontwikkeling van bijvoorbeeld woningbouw, infrastructuur, bedrijventerreinen of natuurgebieden is een zorgvuldige aanpak van grondverwerving essentieel. Overheden dienen daarbij grondig te kijken naar alle juridische mogelijkheden—zoals aankoop, onteigening, voorkeursrechten en gedoogplichten—en deze stapsgewijs toe te passen. Voor bedrijven en particulieren is het belangrijk om hun belangen zorgvuldig af te wegen, rekening houdend met mogelijke schade en compensatie. Zo ontstaat een proces waarin de belangen van alle partijen op evenwichtige wijze worden meegenomen.
Het onteigeningsproces: van beschikking tot schadeloosstelling
Onteigening kan alleen plaatsvinden wanneer het noodzakelijk en urgent is en er een wettelijke grondslag voor bestaat, zoals een omgevingsplan of een projectbesluit. Initiatiefnemers van onteigening kunnen verschillende overheidsinstanties zijn, waaronder gemeenten, provincies, waterschappen en de Staat, evenals rechtspersonen zoals ProRail.
Het proces begint met een onteigeningsbeschikking, die moet worden bekrachtigd door de rechtbank. Bij die bekrachtiging wordt de noodzaak van het project en de urgentie van onteigening getoetst. Vervolgens wordt een afzonderlijke procedure gevoerd om de hoogte van de schadeloosstelling te bepalen, waarbij een volledige vergoeding van eigendomsverlies en eventuele bijkomende schade wordt vastgesteld door de civiele rechter. De procedure wordt afgerond zodra de schadeloosstelling is vastgelegd, betaald, en de onteigeningsakte is ingeschreven in de openbare registers.
Voorkeursrecht: overheid voorrang bij verkoop
In gevallen waarin een locatie mogelijk een nieuwe bestemming krijgt, kan de overheid een voorkeursrecht vestigen. Dit geeft de overheid het eerste recht om die locatie te verwerven als de eigenaar besluit te verkopen, maar dit verplicht de eigenaar niet tot verkoop. Mocht er onenigheid ontstaan over de koopprijs, dan kan de rechtbank worden ingeschakeld om de prijs vast te stellen. Het voorkeursrecht biedt de mogelijkheid om het verwervingsproces vroeg in gang te zetten, zelfs wanneer er nog geen definitief planologisch besluit is. Een gevestigd voorkeursrecht kan ook kansen bieden voor de eigenaar van de grond. Zo is er zekerheid over een koper en hoeft het voorkeursrecht niet nadelig te zijn voor het verkoopresultaat. Voor een optimaal resultaat voor de overheid en de eigenaar is goed inzicht in de werking van een voorkeursrecht en het proces essentieel.
Gedoogplichten: toelaten van werken op uw grond
In bepaalde gevallen kan een gedoogplicht worden opgelegd, bijvoorbeeld voor ondergrondse leidingen of kabels, of voor watergangen. Dit betekent dat eigenaren deze werken op hun grond moeten toestaan, zonder dat hun eigendomsrecht wordt ontnomen. Er zijn strikte voorwaarden waaraan gedoogplichten moeten voldoen, en de belangen van de grondeigenaar worden afgewogen voordat een dergelijke plicht kan worden opgelegd. Bij complexe situaties zoals deze is juridisch advies van belang om inzicht te krijgen in de rechten op schadevergoeding en de bescherming van eigenaarsbelangen.
