Bouwcontracten en BIM
Vanuit het BIM-perspectief moet er met de Nederlandse modellen nog wel wat gebeuren. Het BIM-Loket heeft weliswaar een mooi BIM-protocol (via haar website), maar daarmee ben je er als opdrachtgever van adviseurs en (onder)aannemers nog niet. De standaard aannemingsovereenkomsten en de basisopdrachten zijn nog niet aangepast aan BIM als het gaat om aansprakelijkheden en auteursrechten. En vergeet bovendien de model coördinatieovereenkomst en afstandsverklaring niet.
Basisopdracht
Een goed voorbeeld is de model Basisopdracht bij de DNR 2011. De BNA heeft weliswaar een prachtige juridische handleiding met BIM-aanbevelingen, maar nog geen duidelijke teksten voor uw basisopdracht.
Terug naar de basis: kiezen welke rol de spelers hebben.
- Als de opdrachtgever zelf wil ontwerpen met zijn eigen adviseurs, is het logisch om voor de UAV 2012 te kiezen. Besef dan wel dat de aannemer en zijn onderaannemers pas in het spel komen nadat het bestek is afgerond. Het in BIM uitgevoerde ontwerp kan dan gebruikt worden om de waarschuwingsplicht van de aannemer te benadrukken. Neem daarvoor in de overeenkomst op dat de aannemer én zijn onderaannemers inzicht hebben gekregen in het bij het bestek behorende BIM-ontwerp (en zorg daar dan ook voor). NB: zie voor BIM en het contract tussen opdrachtgever en adviseurs hieronder.
- Helemaal aan de andere kant van het spectrum staat de ontwikkelende aannemer met een UAV-GC 2005 contract of zelfs een turnkey-overeenkomst. Dan schakelt deze de adviseurs in om ze (al dan niet op basis van een PvE van de eindafnemende koper/belegger) een ontwerp te laten maken. Hij moet dan een goed contract met die adviseurs en zijn onderaannemers hebben, zeker als hij met BIM gaat werken. Hij moet daarin bijvoorbeeld vastleggen dat hij bij een voortijdig einde, van de betreffende adviseur de sleutel van het BIM-systeem krijgt en de input van (al) de contractspartijen van de adviseur zodat hij ongehinderd door kan werken.
- Het bouwteam kent inmiddels meer smaken: niet alleen het traditionele op de UAV gebaseerde model en de moderne bij de ontwerpende (UAV-GC) aannemer passende variant. Bij de hybride varianten moet een opdrachtgever helemaal goed opletten. Als voortijdig afscheid genomen moet worden van de adviseur of van de aannemer en diens adviseurs/onderaannemers (denk aan de Tweede Kamer!), moet de opdrachtgever immers door kunnen gaan met het ontwerp, de BIM-licentie en de gebruiksrechten erop. Dit geldt natuurlijk ook als er met de UAV-GC aannemer geen aannemingsovereenkomst gesloten wordt.
En voor alle spelers geldt dat er sowieso goede afspraken gemaakt moeten worden over het BIM-samenwerken, denk o.a. aan een BIM-Protocol en bijbehorend ILS. Dat kan namelijk ook weleens fout gaan, waardoor je opeens voor de Raad van Arbitrage moet discussiëren of de informatie op LOD 300 of LOD 400 niveau was verschaft (nr. 35.688).
Schrik hier overigens niet van: met onze Basisopdracht met aanvullingen en afwijkingen op de DNR 2011 (set bij ons voorhanden) komt u een heel eind. Daarin staat dat de architect verantwoordelijk is voor de BIM-coördinatie en dat hij bij een voortijdig einde zorgt dat de opdrachtgever en de andere BIM-deelnemers door kunnen gaan met het ontwerp en met de realisatie ervan.
Ook in onze standaard algemene inkoopvoorwaarden komt een BIM-bepaling, waarmee de onderaannemer – voor het geval dat er in BIM gewerkt wordt – verplicht wordt om daaraan zonder meerkosten mee te doen, de aanwijzingen van de BIM-coördinator op te volgen en in alle opzichten zijn (ontwerp)verantwoordelijkheid jegens de opdrachtgever te nemen.
Dit artikel is eerder verschenen op Cobouw.nl