Werkgever in de toekomst - Loon

Een arbeidsovereenkomst schept over en weer verplichtingen: de werknemer is verplicht arbeid te verrichten en daartegenover staat de verplichting voor de werkgever om loon te betalen. In het verlengde daarvan ligt voor de hand dat de werkgever niet verplicht is het loon door te betalen als de werknemer niet werkt. Toch is dit lang niet altijd het geval. In dit artikel leest u kort wat loon in de zin van Titel 7.10 van het Burgerlijk Wetboek (de titel over de arbeidsovereenkomst) eigenlijk is en wordt ingegaan op een aantal situaties waarin de vraag speelt of de werknemer recht heeft op loon.

Loon in de zin van Titel 7.10 van het Burgerlijk Wetboek is de vergoeding die door de werkgever verschuldigd is aan de werknemer ter zake van de overeengekomen arbeid. Geen loon is dus bijvoorbeeld: fooi, reiskosten- of kledingvergoeding en extraatjes die niet zijn overeengekomen.

Met ingang van 1 januari 2020 geldt als hoofdregel dat de werknemer die niet heeft gewerkt wel recht heeft op loon, tenzij het niet-werken voor zijn rekening moet komen.

Wanneer komt het niet-werken dan voor risico van de werknemer? In de rechtspraak is bijvoorbeeld over de volgende gevallen geoordeeld dat de werknemer geen recht op loon had:

• als in hoger beroep komt vast te staan dat het door de kantonrechter vernietigde ontslag op staande voet toch rechtsgeldig was;
• als de werknemer verwijtbaar heeft gehandeld als gevolg waarvan hij niet kan werken. Bijvoorbeeld het verlies van zijn rijbevoegdheid, het verkeren in detentie of het verliezen van een grijze pas voor een beveiliger;
• als de werknemer als staker deelneemt aan een collectieve actie.

Een werkgever kan is in sommige gevallen dus wel verplicht het loon van de werknemer door te betalen, als de overeengekomen arbeid niet is verricht. Daarbij geldt wel dat een werknemer zich bereid moet hebben verklaard om toch te werken. Doet hij dat niet, dan heeft hij in de regel geen recht op loon.

Werkgevers kunnen voor de eerste zes maanden van de arbeidsovereenkomst schriftelijk overeenkomen dat een werknemer die niet heeft gewerkt geen recht op loon heeft. Deze periode van zes maanden kan alleen in uitzonderingsgevallen bij cao worden verlengd.

De bepaling of een werknemer recht op loon heeft luistert nauw. Recente rechtspraak laat bijvoorbeeld zien dat een loondoorbetalingsverplichting kan gelden bij (thuis)quarantaine. Lees hier ons blog over deze uitspraak.