Ark van Noach: voorkom ongelukken met algemene voorwaarden
Het verhaal van de ark van Noach en de zondvloed is bekend. Velen zullen ook de replica’s kennen, waarvan er een bij Krimpen aan den IJssel ligt. Het 70 meter lange zusterschip van dezelfde bouwer doet al sinds 2007 verschillende steden aan. Wanneer de ark in 2018 schade oploopt in een storm (geen zondvloed), is het toe aan een reparatiebeurt. Tijdens de reparatie gaat het mis. De vraag is: wie is er aansprakelijk voor de schade?
Werf doet beroep op exoneratieclausule
Bij de reparatie door een scheepswerf in Zwartsluis breekt brand uit. De schade aan de houten ark is zo’n 250.000 euro – een veelvoud van wat de werf rekent voor de reparatie. BigShip, eigenaar van de ark, claimt vergoeding voor de schade bij haar verzekeraar en stelt de werf aansprakelijk.
Waardoor brak brand uit? Voorafgaand aan de reparatie bespraken partijen de werkmethode, waarbij BigShip het gebruik van een slijptol adviseerde. De werf adviseerde een snijbrander en gebruikte deze later ook. En wat veroorzaakte de brand? Jawel, een snijbrander.
De werf verweert zich met een beroep op een exoneratieclausule in de reparatieovereenkomst. Deze sluit aansprakelijkheid uit, behalve bij grove schuld van de werf, of van haar leidinggevenden. Ook tekende BigShip – op aandringen van de werf – voor ‘Brandwachtvoorwaarden’.
Geen sprake van grove schuld door werf oordeelt het hof
Ontkomt de werf hiermee? Volgens de rechtbank wel. De verzekeraar van BigShip gaat in hoger beroep. Wat oordeelt het Gerechtshof Den Haag recentelijk? Is sprake van grove schuld?
Volgens het hof is het allereerst onder de Brandwachtvoorwaarden niet verplicht voor de werf om bij ‘hete werkzaamheden’ (zoals met een snijbrander) BigShip als brandwacht in te schakelen of te informeren over wanneer de werkzaamheden plaatsvinden.
En het gebruik van die snijbrander dan, terwijl BigShip een slijptol adviseerde? Het hof oordeelt dat er geen afspraak was waaruit volgde dat BigShip de werf een bindende instructie kon geven. Verder was het gebruik van de slijptol slechts een advies.
Het hof gaat nog verder. Zelfs als wel was afgesproken om de slijptol te gebruiken en de werf alsnog de snijbrander gebruikte, zou geen ander oordeel volgen.
Afwijken van zo’n afspraak betekent namelijk niet direct dat sprake is van grove schuld. Het gaat erom of de uiteindelijk gekozen werkwijze grove schuld oplevert. Oftewel, een foutje kan en mag gebeuren, zolang de gekozen werkwijze maar goed is. En de onderliggende contracten de aansprakelijkheid genoeg beperken natuurlijk.
Een leidinggevende van de werf bepaalde de werkwijze en de voorzorgsmaatregelen. Die keuze bracht volgens het hof niet een zodanig risico met zich, dat sprake is van grove schuld. Ook bleek uit verklaringen dat medewerkers van beide partijen de brandveiligheid bespraken en dat de ‘hete werkzaamheden’ beperkt waren.
Lang verhaal kort, de werkwijze was goed en de werf mag zich beroepen op de exoneratieclausule en ontkomt.
Dichtgetimmerde contracten en algemene voorwaarden
Een ongeluk zit in een klein hoekje. Zelfs de ark van Noach is niet bestand tegen brand. De ark is ondertussen hersteld en open voor bezoek. Met goede algemene voorwaarden en dichtgetimmerde contracten voorkom je geen ongelukken. Wel voorkom je daarmee ongelukkig hoogoplopende aansprakelijkheden.
Heeft u vragen over contracten of de maritieme praktijk? Pim van Grieken of de andere specialisten van de marktgroep Haven staan u graag bij.
Tijdens onze Havenweek 2022 publiceerden wij drie interviews met Niels Groenewold over alternatieve en herbruikbare brandstoffen, (Rijks)havenmeester René de Vries over de energietransitie en Saskia Kunst van Switch2, over waterstofproductie op zee. Daarnaast publiceerden onze specialisten een aantal blogs over aansprekende actuele ontwikkelingen. U bekijkt de interviews en blogs op deze pagina.
