Betekening(sperikelen) in Nederland

In juridische taal komt executie neer op het ten uitvoer leggen van een vonnis. Na het doorlopen van een procedure bij de rechtbank en het verkrijgen van een positief (lees: winnend) vonnis, zal de veroordeelde partij aan het vonnis moeten voldoen. Hoe dit precies in de praktijk vorm krijgt, is afhankelijk van hetgeen is bepaald in het vonnis. Allereerst dient het vonnis betekend te worden aan de veroordeelde partij. Dit houdt in dat het vonnis door een deurwaarder persoonlijk uitgereikt wordt aan de veroordeelde op zijn verblijfplaats. Hiermee wordt de veroordeelde officieel geïnformeerd over hetgeen waartoe hij veroordeeld is. Door middel van betekening wordt de veroordeelde partij daarnaast bevolen om binnen een bepaalde termijn aan de veroordeling te voldoen. Bij veroordeling in de civiele praktijk kan gedacht worden aan de verplichting tot betaling, maar ook (medewerking aan) beslaglegging op een bankrekening, salaris of (onroerende) goederen.

Nederland kent een strikt systeem voor tenuitvoerlegging. Deurwaarders hebben daarbij vergaande bevoegdheden. Bij beslaglegging op het vermogen van een persoon kan een deurwaarder bijvoorbeeld beslag leggen op onroerende zaken zoals huizen of kantoorpanden, maar ook op (vaak kostbare) roerende zaken zoals voertuigen, kunst en elektronica. Daarnaast is beslag ook mogelijk op loon, bankrekeningen, uitkeringen en vorderingen. In de volgende alinea’s ga ik steeds uit van tenuitvoerlegging van een vonnis met een veroordeling tot betaling.

De hiervoor genoemde vergaande bevoegdheden van de Nederlandse deurwaarder zijn voordelig voor schuldeisers, maar tenuitvoerlegging kent ook in Nederland moeilijkheden. Dit is bijvoorbeeld het geval wanneer de veroordeelde persoon ‘onvindbaar’ is. Hoofdregel is dat een vonnis betekend wordt aan de woonplaats van de veroordeelde. De deurwaarder kan deze gegevens – in het geval van een (natuurlijk) persoon – halen uit de Basisregistratie Personen. In het geval van een vennootschap, vereniging of stichting staat dit geregistreerd in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel. Moeilijkheid ontstaat wanneer de veroordeelde staat ingeschreven op een adres, maar het bekend is dat hij/zij hier niet daadwerkelijk woonachtig is. De veroordeelde staat bijvoorbeeld ingeschreven in het buitenland, maar verblijft daadwerkelijk in Nederland. De betekening moet dan plaatsvinden in het buitenland, echter weet men dat het vonnis de veroordeelde in dit geval niet zal bereiken. Feit blijft dat tenuitvoerlegging in de regel het meest succes heeft, wanneer je de veroordeelde daadwerkelijk bereikt. Een onwetende partij zal immers niet uit zichzelf tot betaling overgaan.

In het geval dat de veroordeelde binnen de gestelde termijn niet aan het vonnis voldoet, voorziet de wet in verschillende dwangmaatregelen, zogenaamde executiemaatregelen. Dit zijn maatregelen om de veroordeelde te dwingen aan het vonnis te voldoen. Gedacht kan worden aan het leggen van beslag op het loon of huis van de veroordeelde partij, zie hiervoor het artikel ‘conservatoir beslag’ van Daan Becht. Let wel, al deze handelingen brengen extra kosten met zich mee. Een advocaat dient de stukken op te stellen en een deurwaarder dient opnieuw voor betekening te zorgen. Tegelijkertijd is het vaak de enige manier om gelden veilig te stellen.

Al met al kent Nederland – met name in vergelijking met andere landen – een helder systeem van tenuitvoerlegging. Toch kan een (veroordeelde) wederpartij dwarsliggen.

Heeft u vragen over - moeilijkheden met - het tenuitvoerleggen van een vonnis in Nederland of daarbuiten? Neem dan contact op met een van onze specialisten procesrecht.